آشنایی با آمپول انوکساپارین و کاربردهای آن
انوکساپارین یکی از مهم‌ترین داروهای ضد انعقاد است که نقش بسیار حیاتی در پیشگیری از لخته شدن خون ایفا می‌کند. این دارو به خصوص برای بیمارانی که پس از جراحی نیاز به استراحت طولانی دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. نحوه تزریق آمپول انوکساپارین نیز نیاز به مهارت دارد.
برای دریافت مشاوره تخصصی و خدمات پرستاری منزل، می‌توانید با وب سایت دکترحاضر تماس بگیرید: ۰۹۱۲۹۳۳۳۱۳۴ یا ۰۲۱۷۷۹۵۸۳۴۷. آدرس مرکز: تهران، نارمک- چهار راه تلفنخانه- جنب داروخانه- پلاک 252.
داستان واقعی خانم احمدی، مادر 45 ساله که بعد از جراحی سزارین نیاز به تزریق انوکساپارین داشت، نشان می‌دهد که یادگیری روش صحیح تزریق چقدر اهمیت دارد. او در ابتدا از تزریق در منزل هراس داشت، اما پس از یادگیری تکنیک‌های درست، توانست بدون مشکل این کار را انجام دهد.
نکات مهم قبل از تزریق آمپول انوکساپارین
قبل از شروع تزریق زیرجلدی انوکساپارین، رعایت نکات زیر الزامی است. این مرحله بسیار حیاتی است. نادیده گرفتن آن می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.
- نکات ایمنی و بهداشتی: آغاز کار با شستن دست‌ها بسیار حائز اهمیت است. دست‌های خود را با آب گرم و صابون آنتی‌باکتریال به مدت حداقل 20 ثانیه بشویید. این کار باید شامل تمیز کردن زیر ناخن‌ها، بین انگشت‌ها و مچ دست‌ها باشد. پس از شستن، دست‌ها را با حوله تمیز و خشک کنید. استفاده از دستکش‌های یکبار مصرف لاتکس یا نیتریل اجباری است. محل تزریق را با پنبه آغشته به الکل 70 درصد به صورت دایره‌ای از مرکز به اطراف تمیز کنید و اجازه دهید تا کاملاً خشک شود. آمپول انوکساپارین را از یخچال خارج کرده و اجازه دهید تا به دمای اتاق برسد، زیرا تزریق دارویی که سرد است باعث درد بیشتر می‌شود.
- بررسی دقیق وضعیت بیمار: قبل از تزریق، حتماً از عدم وجود حساسیت به هپارین یا انوکساپارین اطمینان حاصل کنید. سابقه واکنش‌های آلرژیک قبلی را بررسی کنید. در صورت وجود هرگونه خونریزی فعال از قبیل خونریزی لثه، بینی، یا هرگونه زخم باز، تزریق را متوقف کرده و فوراً با پزشک تماس بگیرید. آخرین نتایج آزمایش پلاکت خون را بررسی کنید، زیرا کاهش شدید پلاکت (کمتر از 50000) می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. همچنین بررسی کنید که آیا بیمار داروهای دیگری مثل آسپرین، وارفارین یا سایر ضد انعقادها مصرف می‌کند یا خیر.
وسایل مورد نیاز برای تزریق آمپول انوکساپارین
برای تزریق نحوه استفاده از آمپول کلگزان به وسایل زیر نیاز دارید:
| وسیله | تعداد | توضیحات |
| آمپول انوکساپارین | 1 عدد | طبق دستور پزشک |
| سرنگ انسولین | 1 عدد | با سوزن کوتاه |
| پنبه الکلی | 2 عدد | برای ضدعفونی |
| دستکش لاتکس | 1 جفت | یکبار مصرف |
| سطل زباله | 1 عدد | مخصوص زباله‌های عفونی |
| چسب زخم | 1 عدد | در صورت نیاز |
آماده سازی آمپول انوکساپارین برای تزریق
مراحل آماده‌سازی روش صحیح تزریق انوکسا باید با دقت و توجه کامل انجام شود. این مرحله اساس موفقیت تزریق محسوب می‌شود.
مرحله اول: بررسی دقیق آمپول:
آمپول انوکساپارین را از بسته‌بندی خارج کرده و به دقت بررسی کنید. ابتدا تاریخ تولید و انقضای آمپول را کنترل کنید. هیچ‌گاه از آمپول منقضی استفاده نکنید. سپس آمپول را در برابر نور بگیرید و از شفافیت کامل محلول اطمینان حاصل کنید. محلول انوکساپارین باید کاملاً شفاف و بی‌رنگ باشد. در صورت وجود ذرات معلق، رنگ غیرطبیعی، یا کدورت در محلول، هرگز از آن استفاده نکنید. برچسب آمپول را مطالعه کرده و از صحت دوز تجویز شده توسط پزشک اطمینان حاصل کنید. آمپول را به آرامی بین دست‌ها بچرخانید تا از یکنواخت بودن محلول اطمینان پیدا کنید.
مرحله دوم: آماده‌سازی دقیق سرنگ:
سرنگ انسولین مخصوص تزریق زیرجلدی را از بسته‌بندی استریل خارج کنید. مراقب باشید تا سوزن و قسمت انتهای سرنگ آلوده نشود. سوزن را با چرخاندن محکم به سرنگ متصل کنید. از سالم بودن سوزن اطمینان حاصل کنید؛ سوزن نباید خمیده، شکسته یا صدمه دیده باشد. اگر سوزن آسیب دیده است، از سرنگ جدید استفاده کنید. درپوش سوزن را هنوز برندارید.
مرحله سوم: تکنیک صحیح کشیدن دارو:
آمپول را به صورت عمودی در دست غیر غالب خود بگیرید. با دست دیگر، درپوش سوزن را بردارید و آن را در مکان تمیز قرار دهید. آمپول را به آرامی 2-3 بار تکان دهید تا مطمئن شوید محلول کاملاً مخلوط شده است. نوک سوزن را در محلول قرار داده و به آرامی پیستون را بکشید تا دارو به داخل سرنگ کشیده شود. سرعت کشیدن دارو مهم است؛ خیلی سریع نباشد تا حباب هوا ایجاد نشود. پس از کشیدن دارو، سرنگ را به صورت عمودی نگه دارید تا حباب‌های هوا به بالا بیایند. به آرامی ضربه‌های ملایم به جدار سرنگ بزنید تا حباب‌ها آزاد شوند. سپس پیستون را فشار دهید تا حباب‌های هوا خارج شوند. مراقب باشید دارو هدر نرود.
انتخاب صحیح محل تزریق انوکساپارین
محل‌های توصیه شده:
ناحیه شکم (بهترین گزینه):
حداقل 5 سانتی‌متر از ناف فاصله بگیرید
از دو طرف شکم استفاده کنید
بافت چربی بیشتر و درد کمتر
ناحیه ران:
قسمت بیرونی و بالایی ران
مناسب برای تزریق‌های مکرر
دسترسی آسان برای خود بیمار
ناحیه بازو:
قسمت خلفی بازو
برای زمانی که سایر نواحی در دسترس نیست
تکنیک گام به گام تزریق زیرجلدی انوکساپارین
مرحله اول: آماده‌سازی
1. دست‌ها را کاملاً بشویید
2. وسایل را روی سطح تمیز قرار دهید
3. دستکش بپوشید
مرحله دوم: انتخاب محل
1. محل تزریق را انتخاب کنید
2. با پنبه الکلی ضدعفونی کنید
3. اجازه دهید تا خشک شود
مرحله سوم: تکنیک تزریق آمپول ضد انعقاد
1. گرفتن پوست:
پوست را بین انگشت شست و اشاره بگیرید
چینی ایجاد کنید
محکم نگه دارید
2. وارد کردن سوزن:
سرنگ را با زاویه 90 درجه نگه دارید
با حرکت سریع و قاطع وارد کنید
تمام طول سوزن را فرو ببرید
3. تزریق دارو:
به آرامی پیستون را فشار دهید
عجله نکنید
دارو را کاملاً تزریق کنید
مرحله چهارم: پایان تزریق
1. سرنگ را به آرامی خارج کنید
2. پوست را رها کنید
3. از ماساژ دادن خودداری کنید
نکات کلیدی حین تزریق برای کاهش درد و کبودی
کاهش درد:
دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید
تزریق را به آرامی انجام دهید
از تغییر محل تزریق اطمینان حاصل کنید
جلوگیری از کبودی:
محل تزریق را ماساژ ندهید
فشار مستقیم روی محل وارد نکنید
از کمپرس سرد استفاده کنید
آقای رضا، بیمار دیابتی 58 ساله، تجربه می‌کند که با رعایت این نکات، درد و کبودی تزریق‌هایش به طور چشمگیری کاهش یافته است.
مراقبت های پس از تزریق انوکساپارین
مراقبت‌های فوری:
- محل تزریق را تمیز و خشک نگه دارید
- در صورت خونریزی، فشار ملایم وارد کنید
- علائم عفونت را زیر نظر بگیرید
مراقبت‌های روزانه:
- محل تزریق را روزانه بررسی کنید
• در صورت قرمزی یا تورم، با پزشک تماس بگیرید
• آموزش تزریق کلگزان در منزل را به خاطر بسپارید
عوارض احتمالی و زمان مراجعه به پزشک
- عوارض خفیف:
• کبودی در محل تزریق
• درد موضعی
• قرمزی خفیف
عوارض جدی (نیاز به مراجعه فوری):
• خونریزی غیرقابل کنترل
• مدفوع قیری یا خونی
• ادرار خونی
• تنگی نفس شدید
• درد قفسه سینه
• سردرد شدید
در صورت بروز هر یک از علائم جدی، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا می توان انوکساپارین را در ران تزریق کرد؟
بله، ران یکی از محل‌های مناسب برای تزریق انوکساپارین است. قسمت بیرونی و بالایی ران انتخاب مناسبی محسوب می‌شود.
چگونه درد و کبودی ناشی از تزریق انوکساپارین را کاهش دهیم؟
دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید
تزریق را به آرامی انجام دهید
محل تزریق را ماساژ ندهید
از کمپرس سرد استفاده کنید
آیا نیاز است پس از تزریق انوکساپارین محل را ماساژ دهیم؟
خیر، ماساژ محل تزریق توصیه نمی‌شود. زیرا باعث افزایش کبودی و خونریزی می‌شود.
نتیجه گیری: اهمیت تکنیک صحیح در تزریق انوکساپارین
تزریق صحیح انوکساپارین نقش بسیار مهمی در بهبود بیمار و جلوگیری از عوارض دارد. با رعایت نکات، این کار را با اطمینان انجام دهید.
وب سایت دکترحاضر با تیم مجرب پرستاران، آماده ارائه خدمات تزریقات در منزل است تا شما عزیزان بتوانید در محیط آرام خانه، درمان خود را دریافت کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو وقت مشاوره رایگان، با شماره‌های ۰۹۱۲۹۳۳۳۱۳۴ یا ۰۲۱۷۷۹۵۸۳۴۷ تماس بگیرید.